Geiriadur Prifysgol Cymru @geiriadurGPC@toot.wales

Gair y Dydd: triawd https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?triawd – ar ddyddiad geni Meredydd Evans, un o aelodau'r triawd adnabyddus, Triawd y Coleg, yn 1919. #Cymraeg

Word of the Day: triawd 'a trio, threesome': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?triawd – Meredydd Evans was born on this day in 1919. He was perhaps the best-known member of the popular 'Triawd y Coleg' (the [Bangor] College Trio). #Welsh

Gair y Dydd: llygaeron https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?llygaeron – yn barod i wneud saws i fynd gyda'r twrci Nadolig. #Cymraeg

Word of the Day: llygaeron 'cranberries': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?llygaeron – ready for making sauce to accompany the Christmas turkey. #Welsh

Gair y Dydd: archesgob https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?archesgob. Archesgob newydd i Gymru wedi ei ethol ddoe ac mae'r cyfeiriad cynharaf at archesgob yn y Geiriadur yn mynd yn ôl i'r drydedd ganrif ar ddeg. #Cymraeg

Word of the Day: archesgob 'an archbishop': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?archesgob. A new archbishop for Wales was appointed yesterday, the earliest example in #Welsh going back to the 13th century.

Gair y Dydd: dygwyl san Nicolas https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?dygwyl%20san%20Nicolas. Heddiw yw gŵyl Sant Nicolas, oedd ag enw am roi anrhegion yn anhysbys, ac felly'n sail ar gyfer Siôn Corn (bu farw 6 Rhagfyr 343). (Llun: llyfr Oriau De Grey (tua 1390), LlGC)

Word of the Day: dygwyl san Nicolas 'St. Nicholas' Day': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?dygwyl%20san%20Nicolas. Today is St. Nicholas' Day. He was known for giving gifts anonymously, leading to the association with Father Christmas (he died 6 December 343). (De Grey Book of Hours, c. 1390, NLW)

Gair y Dydd: ystrad https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?ystrad – mae'n digwydd mewn enwau lleoedd gan gynnwys rhai y mae eu sillafiad wedi bod yn destun trafod yn ddiweddar. #Cymraeg
https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/59506386

Word of the Day: ystrad '(floor of) valley, vale, plain': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?ystrad – which occurs in #Welsh place-names. From Latin strāta (via).

Gair y Dydd: ymreolaeth https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?ymreolaeth. Roedd ymreolaeth o'r pwysigrwydd mwyaf i Michael D. Jones a fu farw ar y dyddiad hwn yn 1898. #Cymraeg

https://bywgraffiadur.cymru/article/c-JONE-DAN-1822#

Word of the Day: ymreolaeth 'autonomy, self-government, home rule': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?ymreolaeth. This was of great importance to Michael D. Jones who died on this day in 1898. #Welsh

Gair y Dydd: trensiwr https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?trensiwr – enw llai cyfarwydd ar blât pren. Tybed faint o bobl sy'n ei ddefnyddio erbyn hyn? #Cymraeg

Word of the Day: trensiwr 'trencher, (wooden) platter': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?trensiwr – a less familar #Welsh name for a wooden platter. [From Middle English or Anglo-Norman]

Gair y Dydd: proffwydoliaeth https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?proffwydoliaeth. Mae'r Ganolfan, cartref y Geiriadur, yn mynd i fod yn rhan o brosiect i astudio cerddi'r bardd chwedlonol Myrddin, a gysylltir â phroffwydoliaeth. #Cymraeg

https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/59427829

Word of the Day: proffwydoliaeth 'prophecy': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?proffwydoliaeth. CAWCS, the Centre which houses the Dictionary, is to be part of a project on Myrddin (Merlin), who is associated with prophecy. [Pic. LlGC/NLW] #Welsh

Gair y Dydd: adfent https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?adfent – ddoe oedd y cyntaf o bedwar Sul Adfent. #Cymraeg

Word of the Day: adfent 'advent': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?adfent – yesterday was the first of the four Sundays of Advent, also called 'Grawys gaeaf' in #Welsh

Gair y Dydd: pyramid https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?pyramid. Ar y dydd hwn yn 1922 agorwyd beddrod y Pharo Tutankhamun yn Luxor, yr Aifft, gan yr archaeolegydd Howard Carter. #Cymraeg

Word of the Day: pyramid: https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?pyramid. On this day in 1922 agorwyd the tomb of PharaohTutankhamun in Luxor, Egypt, by the archaeologist Howard Carter. #Welsh

Gair y Dydd: barrug https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?barrug – yn troi popeth yn wyn ar nosweithiau oer. #Cymraeg

Word of the Day: barrug 'hoar-frost, rime': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?barrug – turning everything white on winter evenings. Its etymology is unknown. #Welsh

Gair y Dydd: ffragot https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?ffregod – gair tafodieithol (gweler y sylw ar waelod yr erthygl) am siarad gwag. #Cymraeg

Word of the Day: ffragot 'idle talk': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?ffregod – a dialect word (see the remark at the end of the entry) for 'idle talk, prattle'. (Possibly from Eng. 'freak' = '‘whim, vagary’.) #Welsh

Gair y Dydd: gylfinir https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?gylfinir – sylw arbennig i'r gylfinir heddiw gan fod cynllun i warchod ei niferoedd yn cael ei lansio yng Nghymru. #Cymraeg

Word of the Day: gylfinir 'a curlew': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?gylfinir – the curlew gets special attention as a project to protect its numbers starts in Wales today. (From 'gylfin', an old word from Celtic for 'beak' and 'hir' = 'long'.) #Welsh

Gair y Dydd: cnau barfog https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?cnau%20barfog – un o sawl enw ar gnau'r goeden gyll. #Cymraeg

Word of the Day: cnau barfog 'hazel-nuts; chestnuts': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?cnau%20barfog – one of a number of #Welsh names for hazel-nuts, literally 'bearded nuts'.

Gair y Dydd: mis du https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?mis%20du – enw arall, anarferol, ar fis Tachwedd. Dyna y'i gelwir yn Llydaweg hefyd. #Cymraeg

Word of the Day: mis du 'November (also December and January)' https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?mis%20du – it is similarly named in Breton, literally 'black month'. #Welsh

Gair y Dydd: naddion https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?naddion – teitl un o gyfrolau'r awdur Islwyn Ffowc Elis a anwyd ar y dyddiad hwn yn 1924. #Cymraeg

Word of the Day: naddion 'shavings, parings': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?naddion – the title of a book by the author Islwyn Ffowc Elis who was born on this day in 1924. #Welsh

Gair y Dydd: ffair galan gaeaf https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?ffair%20galan%20gaeaf. Dyma sydd gan Evan Jones i'w ddweud am ffeiriau calan gaeaf canol Ceredigion yn ei lyfr Crwydro Hen Ffeiriau (1972). Heddiw fyddai diwrnod ffair Tregaron. #Cymraeg

Word of the Day: ffair galan gaeaf 'November fair (lit. fair of the winter Calends)': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?ffair%20galan%20gaeaf. Today is the traditional date of the hiring fair in Tregaron when servants' annual contracts came to an end. [Pic.: Evan Jones, Crwydro Hen Ffeiriau (1972)] #Welsh

Gair y Dydd: disgwylfa https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?disgwylfa – am le i wylio, neu edrych ar olygfa, ac yn digwydd hefyd mewn enwau lleoedd a chapeli. #Cymraeg

Word of the Day: disgwylfa 'place of observation, look-out': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?disgwylfa – this also occurs in place-names and names of chapels. #Welsh

Gair y Dydd: dihinedd https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?dihinedd – gair anghyfarwydd sy'n disgrifio'r tywydd heddiw. #Cymraeg

Word of the Day: dihinedd 'a tempest, stormy weather, cloudiness, shower': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?dihinedd – an unfamiliar word which describes today's weather. #Welsh

Gair y Dydd: cadoediad https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?cadoediad – ar y dyddiad, yn 1918, yr arwyddwyd y cytundeb i ddod â'r Rhyfel Byd Cyntaf i ben. #Cymraeg

Word of the Day: cadoediad 'an amistice': https://geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html?cadoediad - on this day in 1918 the agreement bringing the First World War to an end was signed. (From cad 'battle' and oediad 'delay, suspension') #Welsh